Χρόνια πολλά, γλυκειά μου!

ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ!
http://gkessopoulos.blogspot.com/search?q=%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1+%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BB%CE%AC+%CE%B3%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%AC+%CE%BC%CE%BF%CF%85

Πανσέληνος στον Αυλέμωνα Κυθήρων

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Πανσέληνος", Αυλέμωνας Κυθήρων, Ιούλιος 2010

Καταπληκτική ιδέα οι ζωντανές αποθήκες!

FOTO: ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Στον τοίχο των μουσείων Φωτογραφίας και Κινηματογράφου", 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, Νοέμβριος 2009

Στο περίπτερο του ΕΚΚ οι ταινίες που απέχουν...

Αυτές που συμμετέχουν πουθενά... Γιατί;

Μέρες Φεστιβάλ Κινηματογράφου

FOTO: ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Λιμάνι καρέ καρέ", 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου, Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2009

Θεσσαλονίκη του Νοεμβρίου

Νέα εποχή, νέα γραφεία...

Τα νέα γραφεία του ΠΑΣΟΚ!

Μια τολμηρή συνέντευξη Γαλαμάτη!

http://galamatis.wordpress.com/2009/10/01/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%B1%CE%BA%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%85%CE%BE%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%85%CF%80-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CF%85-2/#more-762

Ο Ρατατούλης πνίγηκε...

Πέμπτη, 13 Αυγούστου, βόλτα στην παλιά παραλία, στη θάλασσα μπροστά στο βιβλιοπωλείο "Πρωτοπορία", και δέκα μέτρα πιο κάτω, προς την Αριστοτέλους, τα πιτσιρίκια φώναζαν "Ο Ρατατούλης πνίγηκε, ο Ρατατούλης πνίγηκε!" καθώς τα κουφάρια 4-5 ποντικών επέπλεαν στην επιφάνεια για να μας θυμίζουν (σε μας τους ιθαγενείς και τους τουρίστες) ότι τα "ποντίκια" αλωνίζουν στη θάλασσα αυτής της πόλης. Αλήθεια, τι κάνουν οι αρμόδιοι για το "υπέροχο" αυτό θέαμα;

Όταν η εργασία έγινε απασχόληση

Τελικά, οι φίλοι δίνουν το καλύτερο ρεπορτάζ. Ο Γιώργος είναι 36 χρονών, φίλος μου. Είναι παντρεμένος κι έχει τρία παιδιά. Ακτιβιστής κατά της υπογεννητικότητας! Πριν από δέκα μέρες απολύθηκε από τη δουλειά του στον ιδιωτικό τομέα μετά από έντεκα χρόνια στον ίδιο εργοδότη. Δε συμφώνησε με τον εργοδότη του για μείωση ωρών εργασίας με αντίστοιχη μείωση αποδοχών, έστω για έξι μήνες όπως του πρότεινε το αφεντικό, γιατί όπως που είπε, πρώτον, το θεωρεί μείωση της επαγγελματικής του τιμής και, δεύτερον, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιος ότι μετά το εξάμηνο η επιχείρηση του αφεντικού θα… έχει ακόμη περισσότερα οικονομικά προβλήματα και το αφεντικό θα τον απολύσει και μάλιστα χωρίς τη νόμιμη αποζημίωση αφού θα έχει ήδη υπογράψει μείωση αποδοχών και μετά τρέχα γύρευε ή, στην καλύτερη περίπτωση, πιασ’ τ' αυγό και κούρευτο…
Στον espresso που ήπιαμε –και φυσικά τον κέρασα εγώ κατ’ αναλογία του κεφαλικού φόρου του Παπαθανασίου- θυμήθηκε ότι τα προβλήματα στη δουλειά δεν ξεκίνησαν τώρα, με την κρίση. Ξεκίνησαν λίγο καιρό αφότου έπιασε δουλειά, κάπου στα τέλη του ’90, όταν εφευρέθηκαν τα stage. Από 123 που ήταν οι εργαζόμενοι, σε λίγα χρόνια, σταδιακά και με… συνέπεια, έγιναν 60. Όπως ήταν επόμενο, η δουλειά αυξήθηκε για καθέναν υπάλληλο τόσο που από το 2001 το 8άωρο καταλύθηκε και καθημερινά πλέον εργαζόταν δύο ώρες περισσότερες παίρνοντας τα ίδια λεφτά. «Η μείωση των αποδοχών που προτείνει ο Μυλωνάς» μου είπε, «δεν γίνεται τώρα, έγινε πριν από 9 χρόνια». «Το πρόβλημα είναι» μου είπε, «ότι ένας συνάδελφος που έκανε καταγγελία στην επιθεώρηση εργασίας ακόμη την περιμένει να παρέμβει, ενώ ο ίδιος λίγο καιρό μετά απολύθηκε, παρόλο που συμμετείχε σε όλες τις πορείες για τα δικαιώματα των εργαζομένων». Άρα; Δεν υπήρχε κράτος ούτε υπάρχει για να προστατεύσει όσα το ίδιο κάποτε θέσπισε. Υπάρχουν μόνο επιχειρηματίες που αλωνίζουν κατά το συμφέρον. Η εργασία μεταλλάχθηκε σε απασχόληση ερήμην μας. Και το κράτος; Το κράτος απλά σιγοντάρει αναφανδόν από την πρωτεύουσα των Φλαμανδών…

Σ.Σ. Πολλά mail και σχόλια πήρα για το σχόλιο της προηγούμενης εβδομάδας. Για όσους δεν ήθελαν να καταλάβουν, με γεια τους με χαρά τους. Για όσους καλόπιστα δεν κατάλαβαν, κανείς δεν ωραιοποιεί καταστάσεις, τα πιο δύσκολα έρχονται. Όμως φοβάμαι ότι η κρίση χρησιμοποιείται απέναντι στους πολίτες, όχι γιατί είναι πραγματική αλλά για να καταφέρουν να κεφαλαιοποιήσει το σύστημα τα «κεκτημένα» του κέρδη, συντρίβοντας ακόμη και τα κεκτημένα των εργαζομένων.

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Διακοπές", Λεύκες Πάρου, 15-8-2007

Τράκα στη ΧΑΝΘ

Λίγο μετά τη μία, ένα ΙΧ τζιπάκι ξεκίνησε από τη Μ. Ανδρόνικου με κόκκινο και έπεσε πάνω στο λεωφορείο του ΟΑΣΘ που ερχόταν από τη Ν. Γερμανού. Ευτυχώς θύματα δεν είχαμε. Μόνο υλικές ζημιές μεγάλες στο ΙΧ κυρίως. Το ενδιαφέρον είναι ότι το τρακαρισμένο αυτοκίνητο τουλάχιστον 45 μετά παρέμενε στο κέντρο του κόμβου της ΧΑΝΘ, ενώ δεν είδα την τροχαία πουθενά.

Πολιτιστική διπλωματία και τα Μάρμαρα

Στην πολιτιστική διπλωματία, διαβάζω, θα ρίξει το βάρος ο υπουργός Πολιτισμού Αντώνης Σαμαράς. Με άξονα φυσικά και στόχο την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στην Αθήνα και στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Πριν λίγες μέρες η Χρύσα Αράπογλου με την βουλευτική της ιδιότητα έκανε ερώτηση προς το ΥΠΠΟ αιτούμενη τη διεκδίκηση των «Incantadas», των «Μαγεμένων», των «Ελγινείων της Θεσσαλονίκης», όπως λέγονται από το Μουσείο του Λούβρου –το είχε κάνει πριν δυο χρόνια και ο σημερινός ΥΜΑΘ Σταύρος Καλαφάτης, κυκλοφορεί και στο Facebook ένα group για χάρη τους.
Καταρχήν οι «Μαγεμένες» μπορεί να έχουν εξαχθεί κάποτε παράνομα από τη χώρα μας αλλά με τίποτε δεν μπορεί να συγκριθούν με τα «Ελγίνεια», τα οποία αποσπάστηκαν από ένα εκ των κορυφαίων μνημείων στον κόσμο. Θα ήταν ίσως πιο διπλωματικό και πιο ουσιαστικό να διεκδικήσουμε την μόνιμη και προνομιακή έκθεσή τους σε χώρο του περίφημου Μουσείου, παρά να διεκδικούμε την επιστροφή τους. Το Λούβρο είναι ένα διεθνές Μουσείο και επομένως η Ελλάδα, η τέχνη και το πνεύμα της, εκφράζονται καλύτερα από εκεί.
Παρά τις τεράστιες διαφορές τους, το ίδιο πιστεύω και για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Ακολουθούμε λάθος τακτική ζητώντας την επιστροφή τους στη χώρα μας. Δεν χρειάζεται και δεν είναι και η καλύτερη. Το Βρετανικό Μουσείο είναι ένα διεθνές μουσείο με πάρα πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα, τόση που ποτέ δεν θα απολαύσει η Αθήνα. Αντί να μιλάμε για κλοπή και να χρεώνουμε παλιές αμαρτίες σε σημερινούς ανθρώπους, όπως γινόταν μέχρι τα τέλη του ’90, αντί να χρεώνουμε ηθικά βάρη στους συνομιλητές μας, όπως συνέβαινε μέχρι το 2004 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, θα ήταν πιο ωφέλιμο να πείσουμε τους Βρετανούς για έντιμες ανταλλαγές. Όχι πρόσκαιρες και όχι καιροσκοπικές. Τότε ίσως κάποτε επέστρεφαν τα Μάρμαρα, έστω όπως επιστρέφουν τα καλοκαίρια στα χωριά μας τα ελληνόπουλα τρίτης και τέταρτης γενιάς, για το ήλιο, το χώμα και τη θάλασσα και μετά πάλι πίσω.
Εξάλλου, είναι ασύμβατο να υψώνουμε τείχη και οξύνουμε σύνορα στον πολιτισμό, την ώρα που υποτίθεται ότι προσπαθούμε να τα αμβλύνουμε στην πολιτική. Ίσως δεν είναι τυχαίο (το είδα στο greece-salonika.blogspot.com) που το Βρετανικό Μουσείο έστησε μνημόσυνο για την «ancient Turkey» με ξένα (ιωνικά - ελληνικά) κόλλυβα.

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Anna, Smaro, Roma" / Ρώμη - Piazza Navona, 3-1-2008

Ο «Ξανθόπουλος», τα Σκόπια και οι ΗΠΑ

Θα είχαν πολύ πλάκα με όλα αυτά που κάνουν οι Σκοπιανοί, πράγματι, αν δεν απολάμβαναν της στήριξης των Αμερικανών στο θέμα του ονόματος. Μοιάζουν με ένα θίασο, σαν τα μπουλούκια του παλιού καιρού, που από στάση σε στάση σκαρφίζονταν ένα νέο σκετς για να πείσουν τους θεατές να πληρώσουν φεύγοντας! Τα τελευταία δύο χρόνια ασκούν την εξωτερική τους πολιτική με αρχή και τέλος την επικοινωνία, με κινήσεις – μιμήσεις που μοιάζουν με τον αποτυχημένο «Ξανθόπουλο» της διαφήμισης, που νομίζει ότι μιμείται τέλεια το κινηματογραφικό «παιδί του λαού». Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν κάποιοι που γελάνε και κάποιοι που αλλάζουν κανάλι.
Οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι, έχοντας επιλέξει το διαίρει και βασίλευε, αντίθετα με το δικό τους πρότυπο ομοσπονδιακής διακυβέρνησης, είναι από εκείνους που γελάνε με τα σκετσάκια των «χαρβαρδιανών» πιτσιρικάδων πιονέρων, καμιά φορά εκνευρίζονται κιόλας γιατί φοβούνται ότι θα κόψει το ριζόγαλο. Δεν αποδέχονται αυτό που αποκαλύπτεται καθημερινά πια ότι δηλαδή το πρόβλημα των εθνικιστών που σήμερα κυβερνούν τα Σκόπια δεν είναι το όνομα, αλλά το έδαφος, τα σύνορα. Γι’ αυτό το όνομα είναι πρόβλημα που πρέπει να λυθεί με όρους Ιστορίας και όχι συμφερόντων –καιροσκοπικών και άρα πρόσκαιρων. Οι φίλοι μας οι Αμερικανοί επιχειρούν στο ατομικό δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού –που κανείς δεν αμφισβητεί, ούτε στην Ελλάδα- να στηρίξουν συλλογικότητες όπως ανύπαρκτες μειονότητες, έστω αφήνοντας ανοιχτά τα θέματα «μέχρι νεωτέρας» και «για κάθε χρήση». Θέλουν να μας πείσουν ότι Συνθήκες που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτως ή άλλως κοινά παραδεκτές, έρχονται σε σύγκρουση και καταλύουν τη Συνθήκη της Λωζάννης η οποία τακτοποιεί μια «ιδιωτική» διαφορά μεταξύ δύο χωρών. Αποφεύγουν να παραδεχθούν ότι καμία στρατιωτική κατοχή δεν μπορεί να αποτελεί βάση μιας συμφωνίας για μόνιμη λύση στο Κυπριακό.
Όλα αυτά, μέχρι νεωτέρας. Το Σκοπιανό και το θέμα της Θράκης μένουν ανοιχτά από πλευράς ΗΠΑ, μέχρι να αποφασίσουν τα αφροαμερικάνικα «θινξ τανκς» με τι Βαλκάνια βολεύονται. Το Κυπριακό επίσης μπορεί να περιμένει τι ρόλο θα πάρει στη διανομή η Τουρκία. Κι εμείς, οι απλοί πολίτες, θα ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή ο άσωτος «θείος Σαμ» θα επιστρέψει στο κονάκι της διεθνούς νομιμότητας.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Κεντρί" στις 7-2-2009.

ΦΩΤΟ: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Σαλονίκη 2008".

Εμείς οι σκανδαλιάρηδες

Αν κάτι σταθερά χαρακτηρίζει τις μέρες της διακυβέρνησης Καραμανλή, από το 2004 και δω, είναι η απαξίωση της Θεσσαλονίκης. Μπορεί τα λεγόμενα «μεγάλα έργα» να ξεκίνησαν –καθυστερημένα και εν πολλοίς ξεπερασμένα- ωστόσο αυτά είναι χρωστούμενα τριών και πλέον δεκαετιών για να νοιώσουμε ως πολίτες ευγνωμοσύνη προς το κράτος.
Τα περισσότερα σκάνδαλα, εντός ή εκτός εισαγωγικών, τα οποία «βγήκαν» επί κυβέρνησης ΝΔ έχουν τουλάχιστον ένα πρόσωπο από τη Θεσσαλονίκη στο σενάριό τους. Τσιτουρίδης 1, Τσιτουρίδης 2, Ζαχόπουλος, Κουκοδήμος, ακόμη και στο σκάνδαλο του καρτέλ γάλακτος τα μεγαθήρια και οι πρωταγωνιστές κρύφτηκαν πίσω από τη μακεδονική ΜΕΒΓΑΛ! Μέχρι και στην υπόθεση Βατοπαιδίου, ο Ρουσόπουλος και ο Βουλγαράκης ξεχάστηκαν νωρίς και… τηλεοπτική δίωξη ασκήθηκε μόνο στον Σαλονικιό Ψωμιάδη, επειδή υπήρξαν… αποχρώσες εντυπώσεις! Κι αν στη Θεσσαλονίκη προσπαθήσαμε επί χρόνια και ξεπεράσαμε το σύνδρομο της Αθήνας, τη στείρα αντιπαλότητα με το κέντρο, παρά τα ουσιαστικά προβλήματα μοναδικού διεθνώς συγκεντρωτισμού σε βασικές λειτουργίες που υπάρχουν από καταβολής του νεοελληνικού κράτους και από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, στην Αθήνα καλά κρατεί η «πιπίλα» για τη «συντηρητική Θεσσαλονίκη του Παπαγεωργόπουλου, του Ψωμιάδη και του Άνθιμου» -πάω στοίχημα ότι όποιος κι αν ήταν τοπικός άρχων το ίδιο θα λέγανε. Την «πιπίλισαν» κορυφαίοι «τηλεδημοσιογράφοι» στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές με ειδικά «αφιερώματα» σε μεγάλα κανάλια… Εσχάτως δε βγήκε ο εκπρόσωπος ολόκληρου ΠΑΣΟΚ, του πράσινου κόμματος που φιλοδοξεί να κυβερνήσει τη χώρα και χρέωσε παρακράτος (!!!) στη Θεσσαλονίκη, ενώ από την άλλη πλευρά κανένας αντίλογος δεν υπήρξε, πλην κάποιων «γραφικών» (έτσι τους θέλει ο στενός πυρήνας του συστήματος), όπως ο Π. Ψωμιάδης και ο Μ. Τζίμας. Οι μπλε; Συμφώνησαν διά της σιωπής…

Μπορεί, λοιπόν, στην Αθήνα να κάψανε 13 φορές το βιβλιοπωλείο του Άδωνι Γεωργιάδη (και άλλα τέσσερα βιβλιοπωλεία τον τελευταίο χρόνο), όμως η Θεσσαλονίκη χαρακτηρίστηκε διά παντός σχεδόν από το σύνολο των μεγαλοδημοσιογράφων των καναλιών ως «η πόλη όπου καίνε τα βιβλία» επειδή κάποιος έκαψε το βιβλίο του Μ. Ανδρουλάκη. Μπορεί οι Χρυσαυγίτες να παίζουν προνομιακά στην Ομόνοια εδώ και χρόνια, ωστόσο η Θεσσαλονίκη χαρακτηρίζεται ομοίως ως «εθνικιστική». Μπορεί στην Αθήνα κάθε μέρα να τα σπάνε οι γνωστοί άγνωστοι, όμως η Θεσσαλονίκη που σπάνια φεύγει καμιά βόμβα από τη Θεολογική, έχει το παρατσούκλι «συντηρητική». Μπορεί οι Ολυμπιακοί να τα σπάνε κάθε τρεις και λίγο, όμως τα πρόστιμα τα τρώνε ο ΠΑΟΚ, ο Άρης και ο Ηρακλής.

Η απαξίωση, λοιπόν, της Θεσσαλονίκης εντάθηκε ιδιαίτερα, μετά το 2004. Για ποιο λόγο; Ίσως για τον ίδιο που δεν προχώρησε –και μάλλον θα αργήσει να προχωρήσει- η διοικητική μεταρρύθμιση. Η πλέον θεμελιώδης μεταρρύθμιση απ’ όσες εξαγγέλθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια, η οποία μπορεί να βγάλει όχι μόνο τη Θεσσαλονίκη αλλά ιδίως την ελληνική περιφέρεια (θυμάμαι τον ταξιτζή στην κοσμοπολίτικη Ρόδο να βρίζει την Αθήνα για τον άθλιο δρόμο που συνδέει αεροδρόμιο - πόλη, θυμάμαι τον Πατρινό να βρίζει την Αθήνα για την δήθεν ολυμπιακή πόλη χωρίς επισκέπτες, θυμάμαι τους Λαμιώτες μετά το δυστύχημα με τα παιδιά της Φαρκαδόνας να αναρωτιούνται για τον Μαλιακό στα τοπικά ραδιόφωνα "αν η Ελλάδα σταματά στην Αττική Οδό να μας το πουν") από την απομόνωση, από τη γωνία. Ο φόβος και ο τρόμος των μεγάλων συμφερόντων. Όπως μου είχε πει το 2005 πρώην κυβερνητικό στέλεχος των κυβερνήσεων Σημίτη, λυσσαλέα είναι από χρόνια η αντίδραση κομματικών κύκλων του "κλειστού κυκλώματος", πράσινων και μπλε και λοιπών χρωμάτων, προφανώς σχετιζόμενων με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, στη δημιουργία «υπερπεριφερειών» ή «υπερνομαρχιών», των μεγάλων τέλος πάντων περιφερειών που θα είναι συμβατές με τις χρηματοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνο μεγάλες περιφέρειες θα πληρούν τις προϋποθέσεις για απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, άρα μόνο τέτοιες θα κατορθώσουν να αναπτυχθούν. Μόνο εκείνες θα μπορούν να αποκτήσουν την τεχνογνωσία για την απορρόφηση και αξιοποίηση ευρωκονδυλίων. Όμως, η μείωση της ψαλίδας κέντρου – επαρχίας δεν συμφέρει τα μεγάλα συμφέροντα των Αθηνών. Κι ας λέει ο Καραμανλής ότι το 80% των κονδυλίων του ΕΣΠΑ θα κατευθυνθεί στην περιφέρεια. Το θέμα είναι η περιφέρεια έχει οπλιστεί επαρκώς για να απορροφήσει το 80%; Μάλλον, όχι. Εξάλλου, πώς να γίνει αυτό όταν... ανθούν οι Τσιτουρίδηδες, οι ΜΕΒΓΑΛ, οι Πανάγοι, οι Ζαχόπουλοι, οι Τσέκου, οι Κουκοδήμοι ή το εθνικιστικό τρίο δήμαρχου, νομάρχη, μητροπολίτη; Ποιος θα διαχειριστεί τα τρελά κονδύλια; Αυτοί οι… σκανδαλιάρηδες;

Έτσι, λοιπόν, μετά τις αναθεωρήσεις το χρήμα πάλι θα καταλήξει πού; Στο κλεινόν άστυ, εκεί που «ξέρουν», εκεί που έχουν το know how, εκεί που έχουν τις επιτροπές και τους μάνατζερς και μαζί 4,5 εκατομμύρια μαντρωμένους επαρχιώτες για άλλοθι έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης…

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Εμείς οι σκανδαλιάρηδες", Θεσσαλονίκη, 2008

Καλή χρονιά!

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ. ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΧΡΩΜΑΤΑ, ΑΡΩΜΑΤΑ, ΓΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΗΧΟΥΣ. ΔΗΛΑΔΗ, ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΖΩΗ...

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Λαχείο", Πλ. Αριστοτέλους - Θεσσαλονίκη, 31-12-2008

Στη χώρα του φαύλου κύκλου

Σε μια χώρα όπου εξαγγέλλεται «εξυγίανση» του ΟΣΕ, της Ολυμπιακής κλπ με περικοπές δρομολογίων, αντί ανάπτυξη του απαρχαιωμένου σιδηροδρομικού δικτύου και άρα αύξηση δρομολογίων, όπου οι δήμαρχοι ζητούν την… κατάργηση της βάσης του «10» στις πανελλαδικές εξετάσεις για να… πετύχουν την ανάπτυξη της πόλης τους, όπου δεν απασχολεί τον υπουργό Οικονομικών πώς θα τιμωρηθούν οι εργοδότες και πώς το κράτος θα σταματήσει να παρανομεί με τα «μπλοκάκια» αλλά πώς θα φορολογηθούν τα «μπλοκάκια», όπου προκειμένου να έχει ελάχιστα δρομολόγια για το Αιγαίο η Θεσσαλονίκη βαφτίζεται… άγονη γραμμή, όπου αναγνωρίζονται τα πτυχία ιατρικής από την Αλβανία αλλά όχι τα πτυχία Καλών Τεχνών από τη Γαλλία, όπου ο μοναχός δεν λειτουργεί ως μοναχός αλλά ως επιχειρηματίας και ο επιχειρηματίας δεν μπορεί να λειτουργήσει ως επιχειρηματίας γιατί η πολιτεία τον έχει αφήσει… μοναχό του, όπου ο συνδικαλιστής γίνεται βουλευτής ενώ ο εργαζόμενος παραμένει εργαζόμενος, όπου ενώ το πετρέλαιο έξω άλλοτε είναι σε πτώση άλλοτε σε πτήση εδώ είναι συνέχεια σε… στύση, όπου ένα κιλό ντομάτες κοστίζουν περισσότερο από τρία λίτρα μαύρου χρυσού, όπου όποιος δεν ανήκει σε κόμμα και καρτέλ είναι μαλάκας, όπου σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα οι μισθοί δεν είναι μισθοί αλλά επιδόματα και τα επιδόματα δεν είναι επιδόματα αλλά βοηθήματα, όπου οι πολιτικοί δεν λειτουργούν ως πολιτικοί αλλά ως δημοσιογράφοι, οι δημοσιογράφοι δεν λειτουργούν ως δημοσιογράφοι αλλά ως εισαγγελείς και οι εισαγγελείς δεν λειτουργούν ως εισαγγελείς αλλά ως πολιτικοί (!), σε μια χώρα όπου ακόμη και ο κύκλος είναι φαύλος, άραγε τι μπορεί να προσδοκά κανείς;

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Κεντρί" στις 6/12/2008

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Αντανακλάσεις", Μοδιάνο - Θεσσαλονίκη, 20-12-2007

«Το τσιγάρο το κάνει ο καπνός»

«Μέρες Αλεξάνδρειας», Δημήτρης Στεφανάκης, σελ. 652, εκδόσεις Πατάκη, 2007 / κείμενο που δημοσιεύεται στο περιοδικό "Εντευκτήριο" που κυκλοφορεί

Στην εποχή του «πούλα πούλα», δεν είναι σπάνιο όντως λογοτεχνήματα να μένουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, έξω από τις –ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενες- λίστες των ευπώλητων, επειδή ο συγγραφέας τους είναι ασκητής της τέχνης του και όχι «p.r.», ενώ ο εκδότης του εκτιμά ότι δεν ήρθε ακόμη η ώρα ακόμη να ποντάρει στο συγκεκριμένο «άλογο». Οι «Μέρες Αλεξάνδρειας» είναι από εκείνα τα όντως λογοτεχνήματα που ευτυχώς βρήκαν το δρόμο προς τον αναγνώστη, έχοντας ξεπεράσει τις 11.000 πωλήσεις, παρά το χαμηλότονο του όλου πράγματος.

Το φινάλε του βιβλίου σφραγίζεται με το θάνατο του κεντρικού ήρωα, του καπνοβιομήχανου Κωστή Χάραμη, στη θέα των οπλισμένων φαντάρων με τα κόκκινα μπερεδάκια, στη θέα της εθνικοποίησης του εργοστασίου του από τους άνδρες του Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’50. Σκηνή που φέρνει στη μνήμη το ντοκιμαντέρ «Σαλβαδόρ Αλιέντε» του Χιλιανού Πατρίσιο Γκουσμάν, με τις εθνικοποιήσεις που επέβαλε ο δολοφονηθείς (ή ηρωικός αυτόχειρ) πρόεδρος της Χιλής, αλλά και το «Σπίτι των Πνευμάτων» της Ιζαμπέλ Αλιέντε με την αρπαγή της περιουσίας από το καθεστώς Πινοσέτ.

Σκληρές ανθρώπινες στιγμές από ακραίες πολιτικές επιλογές, οι εθνικοποιήσεις του Νάσερ βάζουν την τελεία και την παύλα στο καινούριο μυθιστόρημα του Δημήτρη Στεφανάκη, σημαίνοντας συνάμα το ιστορικό τέλος της κάποτε ακμάζουσας ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας.

Ο Δ.Σ. τόλμησε να συγγράψει ένα πραγματικό μυθιστόρημα, όχι μόνο κρίνοντας από τον όγκο αλλά προπάντων από το ύφος και τη δομή του λογοτεχνήματος, σε μια εποχή δύσκολη για το είδος. «Κάθε άνθρωπος της διασποράς έχει τη δική του ιστορία, την οποία είναι πάντα πρόθυμος να διηγηθεί, παραλείποντας ωστόσο συχνά ένα μικρό μυστικό» γράφει (σελ. 126) δίνοντας το στίγμα των χαρακτήρων του.

Τέσσερα είναι τα κομβικά πρόσωπα. Ο Αντώνης Χάραμης, ο «Πατριάρχης του ελληνικού τσιγάρου στην Αίγυπτο», ο οποίος στις 4 Αυγούστου 1914, ημέρα που η Αγγλία κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Γερμανίας, υπογράφει τη μεγάλη σύμβαση του προμηθευτή τσιγάρων του αγγλικού στρατού της Αιγύπτου. Όταν αυτός πεθαίνει, τη σκυτάλη παίρνει ο γιος του, ο Κωστής Χάραμης [«Είμαι ένας ικανός και νομιμόφρων άνθρωπος που έχει την ατυχία να περιστοιχίζεται από προβληματικούς συγγενείς –ένα αδελφό ναζί, έναν ξάδερφο κομμουνιστή, μια πρώην σύζυγο σιωνίστρια και μια μητέρα αρχαιοκάπηλο», όπως περιγράφει ο ίδιος τον εαυτό του]. Το μοιραίο πρόσωπο που ξεψυχά μαζί με το εργοστάσιο.

Συνεκτικά πρόσωπα των δύο γενεών, ο Ελιάς Χούρι και η Υβέτ Σαντόν. Ο πρώτος, επονομαζόμενος «Λιβανέζος», βρετανός κατάσκοπος και ικανός τυχοδιώκτης. Η δεύτερη, Γαλλοελβετίδα καλλονή για όλους τους άνδρες, με τον ερωτισμό να την χαρακτηρίζει σε όλη τη ζωή της, μυημένη κι αυτή στην βρετανική αντικατασκοπία. Ίσως γι’ αυτό υπήρξαν και οι δύο στενά συνδεδεμένοι με τους Χαράμηδες, αφού κάποιος θα ‘πρεπε να τους παρακολουθεί. Ο «Λιβανέζος» φίλος και συνεργάτης αμφοτέρων, η εταίρα ερωμένη του πατρός Αντώνη και της γυναίκας του υιού Κωστή. «Νομίζω πως κατά κάποιο τρόπο γνωριζόμαστε. Σας θυμάμαι από την κηδεία του πατέρα μου» της λέει ο Κωστής (σελ. 633) λίγο μετά την άνοδο του Νάσερ, με την τραγική ειρωνία να «δένει» τα πρόσωπα του μυθιστορήματος μεταξύ τους, περικλείοντας συνάμα το δράμα του ήρωα που αγνοεί –και θα αγνοεί για πάντα- δύο συγκλονιστικές πραγματικότητες: ότι η Υβέτ υπήρξε ερωμένη του πατέρα του και της γυναίκας του!

Γύρω από αυτά τα τέσσερα πρόσωπα κινούνται δεκάδες άλλα, το καθένα με το δικό του σημαίνοντα ρόλο και τη δική του ταυτότητα, το καθένα θέτει κι ένα ζήτημα προς προβληματισμό του αναγνώστη: εβραϊκό, ναζισζμός, ομοφυλοφιλία, κομμουνισμός, εκπατρισμός αρχαιοτήτων κ.ά.

«Σταυροδρόμι» στην εξέλιξη της υπόθεσης ο θάνατος του Αντώνη Χάραμη, που παθαίνει εγκεφαλικό όταν εμφανίζεται ξαφνικά μπροστά του ο τρίτος γιος του, καρπός παράνομου προπολεμικού έρωτα.

Κομβικά για την εξέλιξη της ιστορίας τα «ξεκαθαρίσματα λογαριασμών» που κάνει ο συγγραφέας σε τρία σημεία του μυθιστορήματος. Με λεκτικές ριπές ο συγγραφέας λύνει ορισμένα από τα μυστήρια των προηγουμένων σελίδων – ετών, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση στην αφήγησή του [Π.χ. (σελ. 458-459) μέσα σε τρεις σειρές «καθαρίζει» πρόσωπα και καταστάσεις: «Ο Αντώνης κι ο Θανάσης πήραν από μια θέση στο χώμα, ο Γεωργάς ένα κρεβάτι στο νοσοκομείο και ο θείος Στρατής μια θέση στο τρελάδικο»].

Χαρακτηριστικό στοιχείο, επίσης, τα άγνωστα γαλλικά, μάλλον «συνδετικός κρίκος» του συγγραφέα με το πλούσιο μεταφραστικό του παρελθόν. Η απουσία μετάφρασης το καθιστά από τα πιο ζωντανά στοιχεία του βιβλίου, που καθιστούν την ανάγνωση μοναδική για κάθε αναγνώστη καθώς ο καθένας αντιλαμβάνεται… ό,τι μπορεί από τα συμφραζόμενα.

Οι «Μέρες Αλεξάνδρειας» είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, με το ατομικό και συλλογικό πεπρωμένο όχι απλώς να διασταυρώνονται αλλά να αλληλοεξαρτώνται και να αλληλοεπηρεάζονται. Οι ήρωες συμμετέχουν στις ιστορικές εξελίξεις και τα ιστορικά γεγονότα επηρεάζουν τη ζωή τους.

Πολιτικό μυθιστόρημα δεν μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε χωρίς ωστόσο να λείπουν οι πολιτικές κρίσεις του συγγραφέα για καταστάσεις και πρόσωπα της εποχής, κρίσεις οι οποίες εκφράζονται από τα χείλη των χαρακτήρων. Π.χ. Ο πατριάρχης της οικογένειας των καπνοβιομηχάνων Αντώνης Χάραμης τάσσεται εξαρχής και σε όλη τη διάρκεια με τους βενιζελικούς και κατά του βασιλιά. «Ο πόλεμος και το εμπόριο είναι τα δυο πόδια του πολιτισμού μας» (σελ. 13) είναι η φράση με την οποία ο Δ.Σ. ξεκινά: σκέψη, άποψη, «φιλοσοφία», θέση «από τ’ αποδυτήρια».

«Το τσιγάρο το κάνει ο καπνός» (σελ. 392) έλεγε πάντα ο Αντώνης Χάραμης. Και το βιβλίο ο συγγραφέας. Οι «Μέρες Αλεξάνδρειας» το αποδεικνύουν. Ο Δ.Σ. στην καλύτερή του συγγραφική στιγμή μέχρι σήμερα.

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Μονή Ουρσουλινών", Τήνος, 6-7-2004

Έπαρση της σημαίας!

Κι όμως! Κάθε χρόνο το πρωί της 26ης Οκτωβρίου -γιορτή του Άι Δημήτρη και αρχή του εορταστικού τριημέρου για τη Θεσσαλονίκη- γίνεται επίσημη έναρξη της σημαίας στο Λευκό Πύργο. Δυστυχώς, δεν συμμετέχει σχεδόν κανείς. Όλοι κοιμούνται. Γίνεται και νωρίς, γύρω στις 7.30 αν θυμάμαι καλά. Δίνει και ωραίες εικόνες...

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Προς την έπαρση", Θεσσαλονίκη - πλατεία Λευκού Πύργου, 26-10-2007

Ας παραδεχτούν την ήττα τους...

Άκουγα πριν λίγο το Στέφανο Μάνο στη "Δεύτερη ανάγνωση" της ΕΤ3 αλλά και τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο σε άλλες εκπομπές τον τελευταίο καιρό να αναλύουν από έδρας την παγκόσμια οικονομική κρίση. Να σας πω τι σκέφτομαι; Μα τόσο η παγκόσμια κρίση μέχρι και η ακατάσχετη ακρίβεια στο ελλαδικό χωριουδάκι μας δεν είναι τίποτε άλλο από τη μεγάλη ήττα των δύο πολιτικών, των απόψεών τους δηλαδή. Αντί να μιλούν λοιπόν από το εδώλιο του "κατηγορουμένου" εξακολουθούν να κρίνουν οι ίδιοι...
Γιατί είναι η ήττα των απόψεων Μάνου - Ανδριανόπουλου; Αυτοί δεν είναι οι υποστηρικτές του άκρατου καπιταλισμού, του καθαρού φιλελευθερισμού, του μηδενικού κρατισμού; Αυτοί δεν υποστήριζαν τα προηγούμενα χρόνια ότι η αγορά θα αυτορυθμιστεί; Ότι φταίνε και οι πολίτες για την ακρίβεια γιατί δεν κάνουν έρευνα αγοράς; Ότι φταίμε κι εμείς διότι δεν έχουμε καταναλωτική συνείδηση; Ότι η κρατική παρέμβαση θα πρέπει να μείνει μακριά από την αγορά;
Αλλά η καταναλωτική συνείδηση μοιάζει με το επιχείρημα των αρνητών στράτευσης ότι αν το έκαναν όλοι στον κόσμο τότε... Τότε δεν θα ζούσαμε, αλλά θα ήμασταν στον παράδεισο. Η καταναλωτική συνείδηση είναι μακροχρόνια παράμετρος που σχετίζεται άμεσα με την εκπαίδευση, είναι μια παράμετρος ουσιαστικά ουτοπική. Θα μου πείτε είσαι υπέρ των εθνικοποιήσεων; Όχι φυσικά. Αλλά εκεί θα φτάσουμε αν συνεχιστεί η αλόγιστη απελευθέρωση της αγοράς που οδηγεί στην ασύδοτη αγορά.
Παν μέτρον άριστον, ισχύει και στη περίπτωση αυτή. Δεν είναι δυνατόν να μην λειτουργεί πραγματικά (με ταχεία επέμβαση) η Επιτροπή Ανταγωνισμού όταν τα καρτέλ κυριαρχούν; Είναι δυνατόν να μην υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός -αγορανομία, ναι, αγορανομία- για να χτυπά καθημερινά την κερδοσκοπία;
Το να υπάρχει η κατάλληλη δόση κρατικής παρέμβασης είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής. Ας παραδεχτούν, λοιπόν, την ήττα τους οι θιασώτες του άκρατου φιλελευθερισμού της αγοράς.

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ Θ. ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Pinguini", Βερολίνο Zoogarden, 2-7-2008

Μπλάνκο στην αφίσα του Φεστιβάλ

Μπλάνκο στο όνομα του Σίμου Σαλτιέλ έριξε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου όσον αφορά την αφίσα της 49ης διοργάνωσης. Δεν έχω μάθει ακόμη το γιατί, αν ήταν απλώς αδέξιος χειρισμός ή προκλήθηκαν πικρίες. Για τον πολύ κόσμο, εκείνον που ούτως ή άλλως αντιλαμβάνεται το Φεστιβάλ Κινηματογράφου μόνο ως γιορτή, λίγη σημασία έχει. Η αφίσα είναι εξαιρετική. Κι αν θέλετε την άποψή μου, θα έπρεπε να βγαίνει κάθε χρόνο μετά από έναν μίνι γραφιστικό ή καλλιτεχνικό διαγωνισμό, ώστε το αποτέλεσμα να έχει προσωπική υπογραφή. Είναι δημιουργικό και ταιριάζει σε έναν όντως θεσμό όπως το σινεφεστιβάλ.

FOTO: @ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΣΣΟΠΟΥΛΟΣ / "Κώμη", Τήνος, 6-7-2004