ΕΛΕΝΑ ΑΡΤΖΑΝΙΔΟΥ: «Η ΔΕΒΘ δεν υποστηρίζεται από την πόλη όσο θα έπρεπε»

Δεν μου αρέσει να γκρινιάζω, απλά στεναχωριέμαι που η πόλη μας εδώ και χρόνια νοσεί με διάγνωση εσωστρέφειας και μόνιμης μιζέριας

Έχω την αίσθηση πως αυτή η καταπληκτική πολιτιστική γιορτή, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου, ετοιμάζετε να αποδράσει για μεγαλύτερη πολιτεία!


Συνέντευξη στον Γιάννη Θ. Κεσσόπουλο

Κατάγεται από το Κιλκίς, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Νηπιαγωγός και γνωστή συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας, η Έλενα Αρτζανίδου ετοιμάζει «Τα γυαλάκια της Μαλένας» που θα κυκλοφορήσουν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο από τις εκδόσεις Ψυχογιός αλλά και το «Εμείς μαζί» από τις εκδόσεις Διάπλαση με θέμα την ψυχολογική πίεση ανάμεσα σε δυο αλλοδαπά παιδιά… Έχει επίσης έτοιμο και ένα βιβλίο για ενήλικες, με θέμα τη μετανάστευση των Ελλήνων στην Γερμανία το 1960.

Τι σας έκανε να ασχοληθείτε με την παιδική λογοτεχνία;
Από παιδί η χαρά μου ήταν να πλάθω ιστορίες με το μυαλό, μεγαλώνοντας η ανάγκη έγινε εντονότερη και έτσι άρχισα να τις καταγράφω για να τις μοιραστώ με τα παιδιά.

Ποιος ήταν ο σπινθήρας που σας έβαλε στην παιδική λογοτεχνία;
Όταν έγραψα την πρώτη μου ιστορία, «Φιλαρέτη και Πάτης», εκδ. Πατάκη, μια φίλη διαβάζοντάς την με έπεισε πως έπρεπε να τη στείλω σε κάποιο εκδότη. Πείστηκα όταν το ίδιο μου πρότεινε και ο χαράκτης Ξενής Σαχίνης.

Ποια είναι τα κρίσιμα στοιχεία για έναν συγγραφέα που γράφει για παιδιά;
Να μην ξεχνάει σε ποιους απευθύνεται, δηλαδή τα παιδιά και τις ανάγκες τους.

Η φαντασία σβήνει με την έξοδο από την παιδική ηλικία. Πως καταφέρνετε να κρατάτε ζωντανή τη φαντασία σας;
Το κουτάκι της φαντασίας μας συντροφεύει μέχρι το τέλος μας, απλά οι περισσότεροι άνθρωποι το ναρκώνουν και στο τέλος πιστεύουν ότι δεν υπάρχει, εγώ απλά το φροντίζω και φυσικά το διατηρώ ζωντανό βρισκόμενη πάντα ανάμεσα σε παιδιά.

Έχετε αγαπημένα θέματα;
Τα θέματα οικολογίας και φροντίδας του πλανήτη με έχουν απασχολήσει αρκετές φορές και θα συνεχίσουν, όπως και οι ανθρώπινες σχέσεις και αξίες.

Σας απασχολούν τα κοινωνικά θέματα; Τα περνάτε στα βιβλία;
Όπου πρέπει, ναι. Για παράδειγμα η «Πρόμις» έχει να κάνει με την ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία ή το «Κόκκινα χρυσά παπούτσια» που θίγει το θέμα του καθαρού αθλητισμού.

Πως περνάτε τα μηνύματα στα παιδιά;
Πάντως όχι με διδακτισμό, προσπαθώ μέσα από τη δράση και τη στάση των ηρώων μου να φωτίσω θετικές και αρνητικές πλευρές της ζωής.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας; Έχετε κάποιο πρότυπο;
Από παιδί ξεχώρισα τον Ιούλιο Βερν. Φυσικά υπάρχουν και σύγχρονοι όπως ο Τριβιζάς, ο Μ. Κοντολέων, Β. Μάστορη και άλλοι.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας παραμύθι;
Με διαφορά «Ο Δεκαπενταετής πλοίαρχος», που φυσικά είναι ιστορία. Από τα λαϊκά παραμύθια «Ο Σιμιγδαλένιος».

Πως κρίνετε το φαινόμενο Χάρι Πότερ;
Έχει κριθεί από τους αναγνώστες ως απόλυτα επιτυχημένο!

Ποιος κατά τη γνώμη σας είναι ο ιδανικός αναγνώστης των βιβλίων σας;
Αυτός που σκέφτεται και με κρίνει με επιχειρήματα. Από τις περιοδείες μου τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια ευτυχώς συνάντησα πάρα πολλούς.

Μπορεί ένας συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας να γράψει λογοτεχνία για μεγάλους;
Αν το έχει ανάγκη, φυσικά.

Πείτε μας ένα περιστατικό που έχει να κάνει με τα παιδιά και τα βιβλία σας;
Ένα από τα τελευταία συνέβη πρόσφατα στην Πτολεμαΐδα, το Μάιο, κάποια από τα παιδιά διαμαρτυρηθήκαν για το τέλος του βιβλίου μου «Το ταξίδι των κύκνων». Επέμεναν πως δεν έπρεπε να πεθάνει η Καρ, η ηρωίδα μου, έπρεπε να την θεραπεύσω και να ζήσει αιώνια. Το βιβλίο απευθύνετε σε ηλικίες 10 και πάνω και φυσικά ο θάνατος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, παρόλο που αντιλαμβάνονται πως δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.
Όμως σε μια άλλη επίσκεψη, θαρρώ ήταν στην Αθήνα, τον Απρίλη, όπου πήγα για να παρουσιάσω το «Με λένε Πρόμις», τα παιδιά μόλις με είδαν μου είπαν: «Καλά, μόνη ήρθες; Δεν έφερες και την Πρόμις μαζί σου;

Με ποιο κριτήριο διαλέγετε τον εκδότη σας; Αλλάζετε εύκολα εκδότες;
Προσωπικά ήμουν τυχερή από όλες τις συνεργασίες μου και φυσικά δεν θα ξεχάσω τις εκδόσεις Πατάκη, τον πρώτο εκδότη που μου έδωσε το βήμα να παρουσιαστώ.
Το σημερινό κριτήριο μου είναι ποια βιβλία έχουν στις σειρές τους και η αισθητική τους. Δεν αλλάζω εύκολα εκδότη. Μόνο αν δεν συμφωνούμε σε κάποιο βιβλίο θα φύγω αναγκαστικά και αυτό αφορά πάντα τη συγκεκριμένη δουλειά. Τα τελευταία χρόνια έχω στέγη που εκτιμώ, εμπιστεύομαι και αγαπώ και είναι οι εκδόσεις Ψυχογιός, που μου δίνουν τη δυνατότητα να κάνω καταπληκτικά βιβλία μαζί τους, μου δίνουν πολλές ευκαιρίες να επικοινωνώ με τους αναγνώστες μου. Παράλληλα έχω και ένα μικρό… εξοχικό, που με πείθει να κυκλοφορήσω μαζί του «άλλα» βιβλία και είναι οι εκδόσεις Διάπλαση.

Οι Έλληνες εκδότες «αγαπούν» την παιδική λογοτεχνία;
Φυσικά και όσοι το κάνουν είναι ορατά τα αποτελέσματα μέσα από τα βιβλία που προτείνουν στους αναγνώστες τους.

Πως κρίνετε την Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης; Σας ικανοποιεί;
Ως γεγονός της πόλης μας είναι ένα από τα καλύτερα, όμως πιστεύω πως δεν υποστηρίζεται όσο θα έπρεπε. Δυστυχώς έχω την αίσθηση πως αυτή η καταπληκτική πολιτιστική γιορτή ετοιμάζετε να αποδράσει για μεγαλύτερη πολιτεία!

Μπορεί να ζήσει ένας συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας από αυτήν;
Μια ερώτηση που μου κάνουν πάντα τα παιδιά στα σχολεία και τους απαντώ «όχι»,και βάζω αμέσως από πίσω ένα «αλλά» και συνεχίζω «επειδή δίχως τη γραφή δεν μπορούν να ζήσουν συνεχίζουν να γράφουν τις ιστορίες τους και ας μην κερδίζουν…», φοβούμενη μην τυχόν και αποθαρρύνω όσους σκέφτονται να ασχοληθούν με τη συγγραφή, όπως μου εμπιστεύονται.

Η Θεσσαλονίκη ευνοεί την πρόοδο ενός συγγραφέα;
Και από εδώ, όσοι μείναμε, παλεύουμε και προσπαθούμε, όμως είμαστε ελεύθεροι ενήλικες και αν χρειαστεί μπορούμε να αποδράσουμε. Ξέρετε δεν μου αρέσει να γκρινιάζω, απλά στεναχωριέμαι που η πόλη μας εδώ και χρόνια νοσεί με διάγνωση εσωστρέφειας και μόνιμης μιζέριας.