Τυφώνας… Κατρίν

ΑΙΣΙΟΔΟΞΗ Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΕΚΕΒΙ ΚΑΤΡΙΝ ΒΕΛΙΣΣΑΡΗ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Πως φτάσαμε στην 6η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης- Από 28-31 Μαΐου Γερμανία, ιστορικό βιβλίο και… Φρανκφούρτη φτιάχνουν ένα εκρηκτικό πολιτιστικό event

Η «σιδηρά κυρία» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου σαν τυφώνας σάρωσε τους ράθυμους γραφειοκρατικούς ρυθμούς και «έστησε» μια επαγγελματική έκθεση για το βιβλίο σε χρόνο dt


Λένε ότι πιο δύσκολο από το να ανεβείς στην κορυφή είναι να καταφέρεις να διατηρηθείς εκεί ψηλά. Υπό αυτήν την έννοια, η φετινή 6η διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (28-31 Μαΐου, στη HELEXPO) είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τους διοργανωτές. Όσοι παρακολουθούν το χώρο του βιβλίου, είναι ήσυχοι ότι και φέτος η Κατρίν Βελισσάρη θα τα καταφέρει. Και δεν έχουν άδικο. Η «σιδηρά κυρία» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, η γυναίκα που σαν τυφώνας σάρωσε τους ράθυμους γραφειοκρατικούς ρυθμούς και «έστησε» μια επαγγελματική έκθεση για το βιβλίο σε χρόνο dt, έχει αποδείξει ότι είναι πάντα έτοιμη για το επόμενο βήμα της διοργάνωσης. Είτε έχει δίπλα της πρόεδρο τον «φιλόσοφο» Δημήτρη Νόλλα, είτε τον «διεθνή» Πέτρο Μάρκαρη. «Χτίσαμε μια ευρωπαϊκή έκθεση και προχωρούμε» είχε δηλώσει πέρυσι, με το κλείσιμο της 5ης διοργάνωσης η διευθύντρια τού ΕΚΕΒΙ, δίνοντας το στίγμα του 2009.
Η Κατρίν, όπως θα ακούσετε να τη φωνάζουν στους χώρους της ΔΕΒΘ, ανέλαβε τα ηνία από τον Χρήστο Λάζο, στις αρχές Απριλίου του 2004, μόλις η ΝΔ κέρδισε τις εκλογές. Πριν αναλάβει τη νευραλγική θέση της διευθύντριας του ΕΚΕΒΙ, διηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ) –όταν έφυγε επήλθε μαρασμός… Η διοργάνωση του 2004 ήταν απογοητευτική, η Κατρίν όμως φρόντισε να διασφαλίσει την καλή συνεργασία του τότε γ.γ. του ΥΠΠΟ Χρ. Ζαχόπουλου που, σημειωτέον, είναι σαλονικιός και είχε διακηρύξει ως στόχο του τη δημιουργία θεσμών στη Θεσσαλονίκη. Η κόντρα Ζαχόπουλου – Τατούλη είχε παρενέργειες και στο ΕΚΕΒΙ, ωστόσο η Κατρίν κατόρθωνε πάντα να ξεπερνά τα… προσωπικά προβλήματα του καθενός που έβρισκε μπροστά της. Η επόμενη διοργάνωση ήταν ένα εκπληκτικό άλμα για τη ΔΕΒΘ, ένα μικρό θαύμα, παρά τα προβλήματα που συνάντησε το ΕΚΕΒΙ από τις τοπικές αρχές και κατεστημένες συμπεριφορές. Οι εκδότες των Αθηνών, που μέχρι τότε αμφέβαλλαν για το εγχείρημα, επιδιώκοντας ούτως ή άλλως μια επαγγελματική έκθεση στην έδρα τους, άρχισαν να αντιμετωπίζουν με καλή διάθεση την προσπάθεια της Κατρίν και των συνεργατών της. Οι επόμενες διοργανώσεις έφεραν στη Θεσσαλονίκη πολλούς επαγγελματίες του βιβλίου, από την Ελλάδα και την Ευρώπη, αν και ποτέ δεν μάθαμε απολογιστικά τα πραγματικά αποτελέσματα του εγχειρήματος, δηλαδή τι οφέλη υπήρξαν σε επαγγελματικό επίπεδο. Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαΐου έγινε must για τους λιγότερο ή περισσότερο γνωστούς συγγραφείς της Αθήνας, ενώ το κοινό έχει τη δυνατότητα να τους συναντήσει σ’ ένα περίπατο στο κόκκινο χαλί της ΔΕΒΘ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περσινή διοργάνωση συμμετείχαν 49 χώρες, 500 εκδότες και περισσότερες από 100 πνευματικές προσωπικότητες από τον ελληνικό και τον διεθνή χώρο: Επίσης, δημοσιογράφοι και βιβλιόφιλοι απ’ όλον τον κόσμο δίνουν έναν αέρα κοσμοπολιτισμού στα δύο μεγάλα περίπτερα της HELEXPO, που είναι συνδιοργανώτρια. Αυτά περίπου αναμένεται να συμβούν και φέτος, παρά τις γκρίνιες των εκδοτών, το μπέρδεμα των πολιτών με το Φεστιβάλ που γίνεται στο Λευκό Πύργο και την προσπάθεια της Αθήνας (μεγάλων εκδοτών) να πάρει την ΔΕΒΘ «κάτω» με τη δικαιολογία της μη στήριξης από τους τοπικούς φορείς.

Τι θα γίνει με την επιχορήγηση;
Εκείνο που προβληματίζει αυτή τη στιγμή είναι ότι έκλεισε η ευρωπαϊκή… κάνουλα που χρηματοδοτούσε κατά το μεγαλύτερο ποσοστό την ΔΕΒΘ και πλέον πολλά εξαρτώνται από τις διαθέσεις του υπουργού Πολιτισμού. Η κ. Βελισσάρη μίλησε στο «Κ» εκφράζοντας βεβαιότητα ότι το υπουργείο θα στηρίξει και φέτος τη ΔΕΒΘ. «Το Υπουργείο στηρίζει πολύ την Έκθεση, ήταν εντολή του να οργανώσει το ΕΚΕΒΙ την έκθεση αυτή» λέει, αναμένοντας την απόφαση του Αντ. Σαμαρά για το ποσό της επιχορήγησης, αν και βρισκόμαστε μόλις δύο μήνες πριν την Έκθεση.
Αν συνυπολογίσει κανείς την διεθνή οικονομική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη, τότε σίγουρα θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τις συνέπειές της σε μια Έκθεση που έχει διεθνή χαρακτήρα –έστω και περιφερειακό. Κρίσιμη αντανάκλαση, φυσικά, στις συμμετοχές των Ελλήνων αλλά και των ξένων εκδοτών. «Τα μηνύματα που λαμβάνουμε για την 6η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι θερμά και, σε πρακτικό επίπεδο, ενθαρρυντικά με τη συνεχή επιβεβαίωση νέων συμμετοχών με εκδοτικά περίπτερα είτε με εθνικό περίπτερο από διάφορες χώρες του εξωτερικού» λέει η ίδια στο «Κ». «Αν κρίνω από την Έκθεση Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου, που έκλεισε τις πύλες της με τεράστια επιτυχία και από το επίπεδο των μέχρι στιγμής εγγραφών μας, η απάντηση είναι όχι, η έκθεση δεν θα πληγεί από την οικονομική κρίση. Όταν υπάρχει κρίση, ο κόσμος κλείνεται στον εαυτό του, στην οικογένειά του και στους φίλους του. Το βιβλίο παραμένει ένας αγαπημένος φίλος, και ένα οικονομικό δώρο!» λέει στο «Κ». Η κ. Βελισσάρη έδειχνε να μην ανησυχεί ιδιαίτερα όταν στις αρχές Μαρτίου δήλωνε ότι «έχουμε συμπληρώσει πάνω από τα μισά τετραγωνικά από τις δεδηλωμένες συμμετοχές. Καλά πάμε!».

Από τη Γαλλία στη Γερμανία
Όταν τον περασμένο Οκτώβριο ο κ. Κριστόφ Φαρνό καλούσε την Κατρίν Βελισσάρη στη Γαλλική Πρεσβεία της Αθήνας, σίγουρα είχε στο μυαλό του ότι στις πρώτες διοργανώσεις της ΔΕΒΘ η λογοτεχνική Γαλλία άνοιξε ένα φωτεινό παράθυρο στην Ελλάδα, ίσως και το αντίστροφο. Ο Γάλλος Πρέσβης της επέδωσε τα διάσημα του ιππότη του Εθνικού Τάγματος Αξίας, μια υψηλή τιμή που αποδίδει το γαλλικό κράτος στο όνομα του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Η 6η ΔΕΒΘ είναι αφιερωμένη στη Γερμανία που είναι τιμώμενη χώρα. Στο ΕΚΕΒΙ εργάζονται πυρετωδώς για να φέρουν στη Θεσσαλονίκη τα μεγαλύτερα ονόματα από τον γερμανόφωνο συγγραφικό κόσμο. Ήδη έχουν «κλειδώσει» τους Hermann Frank Meyer, Christoph Schminck-Gustavus, Klaus Modick, Hagen Fleischer, Περικλής Μονιούδης, Veit Heinichen, Martin Walser, Ingo Schulze, Daniel Kehlmann, Julia Franck, Rena Molho, Sibylle Berg, Antje von Stemm, όλοι μεταφρασμένοι σε ελληνικούς εκδοτικούς οίκους.
Μια δεύτερη ανάγνωση της φετινής διοργάνωσης, δείχνει ότι αν και μακριά από τα ενδιαφέροντα του κόσμου, μεγάλο γεγονός είναι η οργανωτική πινελιά της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Φρανκφούρτης στο γερμανικό «περίπτερο». Ούτως ή άλλως, η κ. Βελισσάρη είχε κατορθώσει να βάλει τη ΔΕΒΘ στο κλαμπ των μεγάλων διεθνώς εκθέσεων (πρώτη μεταξύ των πρώτων η Φρανκφούρτη) από το 2005.

Τι θα φέρει το ιστορικό βιβλίο;
Τελευταίο αφήσαμε το θέμα της 6ης ΔΕΒΘ που είναι το ιστορικό βιβλίο. Με τιμώμενη χώρα τη Γερμανία δεν μπορεί παρά να έχει ενδιαφέρον ένας τομέας που είναι ανερχόμενος στη βιομηχανία του βιβλίου. Αλλά και για τη χώρα μας, τα θέματα ιστορίας είναι πάντα ελκυστικά και προκαλούν συζητήσεις. Ακόμη δεν γνωρίζουμε αν η κ. Ρεπούση θα παρουσιάσει τις μελέτες της και τις απόψεις της στα ελληνοτουρκικά αλλά γιατί όχι; Μετά από μια διετία δημόσιας κόντρας για το πώς πρέπει να διαβάζουμε πια την Ιστορία μας, μετά από έντονη αμφισβήτηση της μέχρι τώρα ανάγνωσης στα σχολικά βιβλία, ίσως η 6η ΔΕΒΘ γίνει πεδίο υγιούς αντιπαράθεσης πάνω στο θέμα αυτό.