Δημόσια διαβούλευση ή «πράσινη» επικοινωνία

Οι 100 πρώτες μέρες του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση επανεπιβεβαίωσαν την «πράσινη» μαστοριά στην επικοινωνία.

Είναι μια μαστοριά που αλλάζει νοοτροπίες, καταλύει κοινωνικά  ταμπού, πολλές φορές κάνει το γαλάζιο πράσινο και το άσπρο μαύρο. Που κάνει τον συμβασιούχο να πιστέψει ότι θυσιάζεται για το κοινό καλό ή έστω για το καλό των παιδιών του, για μια -επιτέλους- αξιοκρατική Ελλάδα. Που κάνει τον πολίτη να πιστεύει ότι συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων επειδή για πρώτη φορά μπορεί να γράφει τη γνώμη του στο opengov.gr και να σχολιάζει νομοσχέδια (!) της κυβέρνησης. Που κάνει τον πτυχιούχο να συμπληρώνει φόρμες εκχωρώντας ασμένως τα προσωπικά του δεδομένα, έχοντας διαμορφώσει πεποίθηση ότι θα κριθεί αξιοκρατικά για μία θέση γενικού γραμματέα υπουργείου.  

Μια ματιά στο σχέδιο διαβούλευσης για τη διοικητική μεταρρύθμιση αρκεί για να αντιληφθεί κανείς ότι βρίθει από επικοινωνιακούς όρους, ορισμένους μάλιστα αδόκιμους. Κάποτε ο Γιώργος Παπανδρέου, ως υπουργός Εξωτερικών, χρησιμοποίησε τη φράση «οδικός χάρτης» αναφερόμενος στην πορεία και τους αναγκαίους όρους για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα τη συναντούμε και ως οδικός χάρτης για την ολοκλήρωση του πακέτου των αλλαγών στην Αυτοδιοίκηση. Η «πράσινη ανάπτυξη» δίνει και παίρνει. Το δράμα της βέβαια –της πράσινης ανάπτυξης- είναι ότι ακόμη και στο ΠΑΣΟΚ όπου ευδοκιμεί σχεδόν αποκλειστικά, κανείς δεν έχει προσδιορίσει τι ακριβώς σημαίνει, τι σηματοδοτεί, σε τι συνίσταται και μάλλον ο καθένας έχει δικαίωμα να εννοεί ό,τι βολεύεται.

Γιατί τι είναι αλήθεια η πράσινη ανάπτυξη; Πως κολλάει στη διοικητική μεταρρύθμιση; Στην παιδεία ναι, στη νοοτροπία ναι. Αλλά δεν κολλάει παντού. Και τι είναι στην πράξη η δημόσια διαβούλευση; Θα πει κανείς είναι κακό πράγμα η «δημόσια διαβούλευση»; Όχι φυσικά, πολύ περισσότερο που ο «διάλογος» δεν έλεγε να τελειώσει ακόμη κι όταν εκσυγχρονίστηκε σε «κοινωνικό διάλογο» είτε αφορούσε την Παιδεία, είτε την Υγεία, είτε το Πανεπιστημιακό Άσυλο. Το καλό είναι ότι η πολιτεία έβαλε πλαίσια στη δημόσια κουβέντα για μεγάλα θέματα. Αρχή – μέση – τέλος. Τόσο που οι δημόσιες διαβουλεύσεις τρέχουν πολλές μαζί πια και με ημερομηνία λήξης η καθεμιά χωριστή που προκαλεί άγχος –να τις προλάβεις όλες να τις σχολιάσεις. 

Επί της ουσίας όμως; Δικαίωμα έχει όποιος έχει ίντερνετ στο σπίτι ή στη δουλειά μπαίνει, όποιος έχει χρόνο και διάθεση να σχολιάσει, να κάνει επισημάνσεις και να καυτηριάσει τα κυβερνητικά σχέδια. Και; Οι παρατηρήσεις του λαμβάνονται υπόψη τόσο όσο κι ένα γράμμα που θα ‘στελνε στο Μαξίμου στην προ-ευρυζωνική Ελλάδα. Η διαφορά είναι ότι τότε πετιούνταν στον κάλαθο των αχρήστων, ενώ τώρα στο Recycle Bin, «υπολογιστί» στον κάδο ανακύκλωσης –σε τελική ανάλυση στον ηλεκτρονικό κάλαθο των αχρήστων.

Άλλαξε καμία διάταξη στην κυβερνητική πρόταση για τις προσλήψεις στο Δημόσιο που έγινε νόμος και καταδίκασε χιλιάδες θύματα της ασυνέχειας του κράτους στην ανεργία; Πιστεύει κανείς ότι θα αλλάξει κάτι στη δημόσια διαβούλευση για την διοικητική μεταρρύθμιση εάν η κυβέρνηση δεν το επιθυμεί; Τίποτε δεν θα αλλάζει όσο αυτό το μέσο επαφής της πολιτικής με την κοινωνία χρησιμοποιείται ως άλλοθι. Δημόσια διαβούλευση χωρίς καθαρές προθέσεις δεν είναι παρά επικοινωνιακό τρικ.

Ας κρατήσουμε, τουλάχιστον, ως θετικό, το «αρχή – μέση – τέλος».

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο "Κεντρί" στις 15/1/2010.