Πως στήθηκε το κορυφαίο event του βιβλίου στη χώρα μας- Οι πρώτες αντιδράσεις, τα εμπόδια και η στάση της πόλης- Οι κριτικές, οι γκρίνιες και οι μεγάλες αλήθειες
Η γενική αίσθηση είναι ότι εκτός από πέντε – έξι εκδότες οι υπόλοιποι δεν έχουν κατορθώσει να αξιοποιήσουν τη διεθνή εμπειρία που τους προσφέρει η ΔΕΒΘ
Μπορεί να αμφισβητείται εάν η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου (που φέτος έχει και βόλτα στο Άγιον Όρος για τους προσκεκλημένους με «χορηγία» της Αγιορετικής Εστίας) κέρδισε το μεγάλο στοίχημα, δηλαδή να γίνει ένας τόπος επαγγελματικών ζυμώσεων με τη συμμετοχή σημαντικών ξένων παραγόντων του βιβλίου –διακίνησης ή έστω διαπραγμάτευσης πνευματικών δικαιωμάτων, μια εμπορική δηλαδή έκθεση. Ούτως ή άλλως, ούτε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ούτε οι εκδότες έδωσαν ποτέ στοιχεία που να δείχνουν τέτοιου είδους κινητικότητα. Βέβαια, το ΕΚΕΒΙ μπορεί να επικαλείται με το δίκιο του ότι ο ρόλος του είναι να διαμορφώσει περιβάλλον τέτοιο που να ευνοεί την ουσία της Έκθεσης και να βοηθάει τους εκδότες να προωθούν την «πραμάτεια» τους, δηλαδή το πνευματικό προϊόν του βιβλίου. Οι εκδότες όμως; Η γενική αίσθηση είναι ότι εκτός από πέντε – έξι οι υπόλοιποι δεν έχουν κατορθώσει να «επιμορφωθούν» από τη διεθνή εμπειρία που τους προσφέρει η ΔΕΒΘ, δεν έχουν κατορθώσει να προσαρμοστούν στα ευρωπαϊκά δεδομένα παρά το ότι η χώρα μας έχει έρθει κοντά στις νέες πραγματικότητες εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια.
Το event είναι… γεγονός!Το σίγουρο είναι ότι από την δεύτερη κιόλας διοργάνωση –ως πρώτη μετράει εκείνη του 2004 οπότε είχε παραληφθεί… «καμμένη γη»- η ΔΕΒΘ κατόρθωσε να γίνει event με τα όλα του, τα χρήσιμά του, τα κοσμικά του, ένας τόπος όπου μπορείς να συναντήσεις από κοντά τους αγαπημένους σου συγγραφείς, τους συγγραφείς σταρ, γνωστούς δημοσιογράφους, κανέναν υπουργό κλπ. Ένα event για τους συγγραφείς, για τους εκδότες, για τους αναγνώστες, για τη χώρα, για την πόλη. Μια πόλη που δυσκολεύτηκε πολύ για να «αγκαλιάσει» αυτή τη διοργάνωση.
Αρχικά αντιμετωπίστηκε από την συνδιοργανώτρια HELEXPO μάλλον ως μια ακόμη κλαδική έκθεση, όπως π.χ. εκείνη που διαπραγματεύεται γεωργικά εργαλεία, έπιπλα κήπου ή συστήματα πληροφορικής. Οι κόντρες για την πρωτοκαθεδρία δεν έλειψαν σε μια διοργάνωση που αναγκαστικά δεν είναι μόνο εμπορική, αλλά και βαθιά πνευματική και πολιτιστική.
Η στάση της πόληςΗ Κατρίν Βελισσάρη, που μόλις είχε αναλάβει καθήκοντα, βρήκε μπροστά της πολλά εμπόδια. Οι τοπικές αρχές αδυνατούσαν να αντιληφθούν τη διάσταση του εγχειρήματος, ακόμη και ως προς την πρακτική του πλευρά –τόνωση της ξενοδοχειακής κίνησης, των χώρων εστίασης, της αγοράς εν γένει της πόλης- με αποτέλεσμα η βοήθεια να είναι πενιχρή ή ακόμη και να τίθενται εμπόδια. Οι περισσότεροι δεν μπορούν να την αντιληφθούν ούτε και σήμερα παρόλο που η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου έγινε το νο2 πολιτιστικό γεγονός και όντως θεσμός της Θεσσαλονίκης μετά το Φεστιβάλ Κινηματογράφου –εξάλλου η ΔΕΒΘ μπορεί να φέρνει κόσμο στη Θεσσαλονίκη και να τη βγάζει από το καβούκι της, όμως δεν φέρνει ψήφους στα στενά μυαλά της μιζερούπολης. Άγνοια και ιδιοτέλειες δημιούργησαν αμέσως τον αντίπαλο πόλο στο μπαρμπουνάκειο φεστιβάλ βιβλίου του Λευκού Πύργου, που καμία σχέση δεν έχει με το ύφος και τους στόχους της ΔΕΒΘ –«κάθε σοβαρή έκθεση βιβλίου έχει και το ανάλογο παζάρι βιβλίου» έλεγε στο «Κεντρί» συγγραφέας που εδώ και δέκα χρόνια επισκέπτεται την Έκθεση της Φρανκφούρτης και άλλες μεγάλες εκθέσεις.
Το να δημιουργήσεις ένα event πρώτης κλάσης δεν είναι εύκολο πράγμα. Και μάλιστα ένα ειδικό event όπως αυτό που έχει να κάνει με το χώρο του βιβλίου. Δεν είναι εύκολο να προσελκύεις 35 Γερμανούς εκδότες, σε εποχή μάλιστα «οικονομικής κρίσης», και 11 συγγραφείς από τη ευρωπαϊκή μεγάλη δύναμη. Ούτε, όπως πέρυσι, τους Γάλλους. Ή το 2010 με τους Κινέζους και το 2011 με τους Ιταλούς. Είναι μαγκιά να μπαίνεις από τη δεύτερη χρονιά στο κλαμπ των 25 κορυφαίων εκθέσεων βιβλίου στον κόσμο και φέρνεις στη Θεσσαλονίκη προσωπικότητες όπως ο Peter Weidhaas, πρόεδρος του «Δικτύου των 25 διεθνών εκθέσεων βιβλίου» και διευθυντές έξι κορυφαίων διοργανώσεων. Εδώ, στην συγκεντρωτική Ελλάδα, δεν είναι καθόλου εύκολο να φέρνεις στη Θεσσαλονίκη 90 συγγραφείς από την Αθήνα -και πόσους ακόμη με δικά τους έξοδα- αλλά και το σύνολο σχεδόν του εκδοτικού κόσμου της χώρας κι ας φωνάζουν ακόμη οι «μεγάλοι» να πάει η ΔΕΒΘ στην Αθήνα.
Οι ενστάσειςΤα πράγματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα αισιόδοξα για τη βιβλιαγορά σε σχέση με τη ΔΕΒΘ. Ενστάσεις υπάρχουν, κριτικές ακούγονται από κάποιες πλευρές όπως π.χ. για ασθενή συμμετοχή της Θεσσαλονίκης σε όλα τα επίπεδα, για απουσία βορειοελλαδιτών συγγραφέων από τη ΔΕΒΘ, για λειτουργία «κάστας», για δημιουργία ελεγχόμενου «σταρ σύστεμ» στο χώρο του βιβλίου, γκρίνιες για την πρώτη συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα, για την πρωτολογία του Χάουαρντ Ζιν στην Αθήνα και τη δευτερολογία στη Θεσσαλονίνη κ.ά. Αυτά, όμως, μοιάζουν παρωνυχίδες –μερικά ως επιχειρήματα δεν αντέχουν καν σε κριτική - μπροστά στο event που κέρδισε η Θεσσαλονίκη, η οποία καλείται να βρει τους διαδρόμους εκείνους που θα την βάλουν δυναμικά στο παιχνίδι, όχι μόνο συλλογικά (θεσμικά) αλλά και ατομικά (όσον αφορά συγγραφείς, εκδότες κ.ά.).
Όχι πανικός!
Όσο για τη φετινή διοργάνωση, έχει επιλεγεί η θεματική ενότητα «Βιβλίο και Ιστορία» με ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω και της πρόσφατης αναζωπύρωσης της συζήτησης με αφορμή το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού. Επίσης, τιμώμενη χώρα είναι η Γερμανία και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εντρυφήσουν στην γερμανική πραγματικότητα όσον αφορά το βιβλίο, ενώ η συμπλήρωση 20 χρόνων από την πτώση του τείχους του Βερολίνου θα απασχολήσει πάνελ και συμμετέχοντες. Το Ινστιτούτο Γκαίτε Θεσσαλονίκης φρόντισε για το πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα της τιμώμενης χώρας. Η παιδική γωνιά είναι πάντοτε ενδιαφέρουσα –από τα «στάνταρ» της ΔΕΒΘ- με ρόλο ιδιαίτερα αυξημένο αφού συμβάλλει όσο τίποτε άλλο στην βιβλιοφιλία από την παιδική ηλικία. Η συζήτηση με θέμα «Το πρόγραμμα ψηφιοποίησης της Google και οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων και Ελλήνων εκδοτών & συγγραφέων», ένα καυτό θέμα που ανάβει φωτιές στον κόσμο του βιβλίου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τον εκπρόσωπο της Google Ευρώπης Santiago de la Mora να δίνει εξηγήσεις. Καλό, πάντως, είναι να μην μας πιάνει πανικός από τον πληθωρισμό των εκδηλώσεων, κυρίου και παράλληλου προγράμματος. Ας μην ξεχνάμε ότι μπορεί για τους επαγγελματίες του βιβλίου η ΔΕΒΘ να σημαίνει δουλειά, για τους αναγνώστες όμως και τους βιβλιόφιλους είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα βόλτα!
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ ΔΕΒΘ: Πέμπτη 15:00 – 21:00, Παρασκευή και Κυριακή 10:00 - 21:00, Σάββατο: 10:00 - 22:00 στα περίπτερα 13-15 της HELEXPO. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Αναλυτικές πληροφορίες για το πρόγραμμα εκδηλώσεων της 6ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης θα βρείτε στον κόμβο: www.thessalonikibookfair.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου