«Το σημαντικό είναι η ίδια η ζωή»

Καμιά φορά ακούς ή διαβάζεις απλές κουβέντες που εκφράζουν μεγάλες αλήθειες και, ενίοτε, μεγάλες παραδοχές. Διάβαζα στο «Επτά» της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» τη συνέντευξη του Πέτερ Χάντκε στο Νίνο Φενέκ Μικελίδη, με τον Αυστριακό συγγραφέα (θεατρικό αλλά όχι μόνο) να λέει: «Η πολιτική και η ζωή είναι ταυτόσημα. Δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις. Καθημερινά τη ζούμε, όπου κι αν βρισκόμαστε». Μεγάλη παραδοχή. Απλή και μεγάλη. Και ανυπόκριτη. Που συνεπάγεται και ευθύνες. Αφορμή για τη συνέντευξη, το θεατρικό έργο «Όταν ο ένας δεν ήξερε για τον άλλον» που ανεβαίνει από τις 7 Μαΐου στο θέατρο «Σημείο», στην Αθήνα, σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά και σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή.
«Γνώρισα» τον Πέτερ Χάντκε (στη φωτογραφία ανάβει ένα κερί στη μνήμη των νεκρών από τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς στο χωριό Retimlje του Κοσσυφοπεδίου / Darko Dozet) κατά τη διάρκεια του νατοϊκού βομβαρδισμού της Σερβίας, το 1999, όπως οι περισσότεροι. Ήταν από τους λίγους και, επιπλέον, από τους πρωτοπόρους του αποκαλούμενου πνευματικού κόσμου που άσκησαν ανοιχτά κριτική στη στάση της Δύσης, τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ. Μου αρέσουν οι «καλλιτέχνες» που τολμούν να παρεμβαίνουν δημόσια σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα. Μου δείχνουν ότι πρώτον γνωρίζουν, δεύτερον ενδιαφέρονται και τρίτον δεν κολώνουν. Δεν εξαρτούν το νόμπελ τους από την κολακεία. Δεν εξαρτώνται καν από το νόμπελ τους.
Ο Χάντκε ξεκινά με μια αφοπλιστική απάντηση, χτύπημα στον ξύλινο λόγο των συνεντευξιαζόμενων. «Το θέατρο αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της ζωής σας…» ερωτάται –στερεότυπα- από τον δημοσιογράφο. «Το σημαντικό για μένα είναι η ίδια η ζωή. Να βρεις μια ισορροπία με τον εαυτό σου». Μια δήλωση που ισοδυναμεί με ποίημα. ένα ποίημα που θα μπορούσε να του χαρίσει το Νόμπελ.
Και μιας και ο Χάντκε μιλά για πολιτική, αναδημοσιεύω δύο ατάκες του που αν τις έλεγε κάποιος άλλος (ενδεχομένως πολιτικός), σε κάποιο άλλο μέσον (ενδεχομένως στην τηλεόραση) θα μπορούσαν να προκαλέσουν σάλο. Κι όμως, δεν τις είπε κανείς άλλος. Λέει, λοιπόν, ότι «Αν πας στο Κόσοβο, με κυριλλικά γράμματα στο αυτοκίνητό σου, να είσαι σίγουρος πως ακόμη και μικρά παιδιά, τριών τεσσάρων χρόνων, θ’ αρχίσουν να σου πετάνε πέτρες».
Και κάτι ακόμη: «Οι άνθρωποι στα Βαλκάνια διέπραξαν πολλά εγκλήματα, αλλά τα μεγαλύτερα εγκλήματα τα διέπραξε ο δυτικό κόσμος με την αναγνώριση των μικρών αυτών κρατών στα Βαλκάνια».
Και μετά λένε ότι ο πνευματικός κόσμος τελεί σε χειμερία νάρκη. Κι όταν μιλάει, μήπως ποιος τον ακούει;
27Απρ2008