Ο Νόρμπερτ, οι μακαρονάδες και τα ριζότα

Την περασμένη Παρασκευή, στις 5.30 το απόγευμα, πέρασα για πρώτη φορά το κατώφλι της Καθολικής Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης. Ο λόγος εξαιρετικά δυσάρεστος: ύστατος αποχαιρετισμός στον παλιό Γερμανό Πρόξενο της Θεσσαλονίκης Νόρμπερτ Ναντόλσκι που έφυγε πρόωρα από έμφραγμα, περπατώντας ένα πρωί στην παραλία της βραζιλιάνικης πόλης Ρεσίφε όπου υπηρετούσε θλιμμένος γιατί άφησε την Θεσσαλονίκη που αγάπησε. Εν είδει μνημοσύνου. Θεώρησα σκόπιμο να δημοσιεύσω τον σύντομο λόγο του Έτζιο Περάρο, του Ιταλού φίλου του, παλαιού διευθυντή του Ιταλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης και νυν της Σόφιας:
«Παίρνοντας τον λόγο στην αποχαιρετιστήρια τελετή που είχαν οργανώσει τον περασμένο Ιούνιο οι Φίλοι του Τελλογλείου προς τιμήν του Νόρμπερτ Ναντόλσκι, με αφορμή την ολοκλήρωση της θητείας του στη Θεσσαλονίκη, είχα πει: ‘Ο Νόρμπερτ Ναντόλσκι είναι πολωνικής καταγωγής, εργάζεται για τη Γερμανία από την οποία πληρώνεται, αλλά η καρδιά του χτυπάει στην Ιταλία, εξαιτίας της μεγάλης αγάπης που τρέφει για τη χώρα μου’. Τώρα θα πρέπει να προσθέσω ότι αυτή η γενναιόδωρη καρδιά τον πρόδωσε στη μακρινή Βραζιλία. Ήταν μια μετάθεση που δεν τον ευχαρίστησε και πολύ, αλλά την οποία δέχτηκε χάρη στον υψηλό σεβασμό για το καθήκον και για την ευθύνη που ένιωθε απέναντι στα παιδιά του, που δεν ήταν ακόμα οικονομικά ανεξάρτητα. Η Θεσσαλονίκη πάντως του είχε μείνει βαθιά τυπωμένη στην καρδιά. Είμαι σίγουρος πως, όταν σωριάστηκε στην άμμο της παραλίας κατά τη διάρκεια του συνηθισμένου πρωινού περιπάτου του, χτυπημένος από εκείνο τον
σιωπηλό δολοφόνο που λέγεται έμφραγμα, στις τελευταίες στιγμές της ζωής που του έμειναν η σκέψη του διέσχισε τον ωκεανό και έφτασε στην Ελλάδα. Εκεί όπου, πριν από λίγες βραδιές, μιλώντας στο τηλέφωνο, εγώ από τη Βουλγαρία κι αυτός από τη Βραζιλία, είχαμε δώσει ραντεβού για τις καλοκαιρινές διακοπές μας. Άγιο Όρος, Λήμνος, Σαμοθράκη, Όλυμπος, Χαλκιδική, ήταν τα μέρη που είχε έντονα αγαπήσει -και φωτογραφίσει-, μέρη για τα οποία κουβαλούσε μαζί του μια απέραντη νοσταλγία. Ο Νόρμπερτ δεν ήταν μόνο ένας διπλωμάτης ενθουσιασμένος με τη δουλειά του, αλλά επίσης ένας εκλεκτός διανοούμενος και ένας παθιασμένος ιδεολόγος. Το ευρωπαϊκό ιδεώδες βρισκόταν στην κορυφή των αξιών του και το αποδεικνύουν οι πολλές εκδηλώσεις που οργανώσαμε μαζί για να προωθούμε σε κάθε επίπεδο -πολιτικό, πολιτιστικό και κοινωνικό- την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και όσμωση. Ο Ναντόλσκι ήταν άνθρωπος απλός, ευαίσθητος, σεμνός, διακριτικός, λεπτός. Μέχρι και στοργικός. Και άνθρωπος βαθιών θρησκευτικών πεποιθήσεων. Είχε το σπάνιο χάρισμα να κερδίζει αμέσως την εκτίμηση και τη συμπάθεια του κόσμου που ερχόταν σε επαφή μαζί του. Και στη Βραζιλία το ίδιο, παρά το σύντομο διάστημα που έμεινε εκεί. Θα μας λείπουν οι συχνές συναντήσεις για ένα κρασί με τους φίλους, με τους δημοσιογράφους, θα μας λείπουν οι εμφανίσεις του σε όλες τις πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις της Θεσσαλονίκης και άλλων πόλεων, θα μας λείπει η ζεστή παρουσία του στη γερμανική -αλλά και την ιταλική- κοινότητα, και εμένα προσωπικά θα μου λείπουν τα γενναιόδωρα και ειλικρινή συγχαρητήριά του για τις μακαρονάδες και τα ριζότα μου. Μου αρέσει που κλείνω έτσι, με λίγο χιούμορ (αυτό άλλωστε διέκρινε και τη σχέση μας), αυτή τη σύντομη ανάμνηση ενός εξαιρετικού φίλου που η τύχη μού έκανε το δώρο να συναντήσω στο πέρασμά μου από τη Θεσσαλονίκη».
15Απρ2008